Арись (річка)

Матеріал з Вікіпедії — вільної енциклопедії.
Перейти до навігації Перейти до пошуку
Арись
42°47′00″ пн. ш. 68°14′00″ сх. д. / 42.78333333336077259900775971° пн. ш. 68.23333333336077544117870275° сх. д. / 42.78333333336077259900775971; 68.23333333336077544117870275
Витік у горах Таласький Алатау і Каратау
Гирло Сирдар'я
• координати 42°47′00″ пн. ш. 68°14′00″ сх. д. / 42.78333333336077259900775971° пн. ш. 68.23333333336077544117870275° сх. д. / 42.78333333336077259900775971; 68.23333333336077544117870275
Країни: Казахстан Казахстан
Прирічкові країни: Казахстан Казахстан
Регіон Туркестанська область
Довжина 378 км
Площа басейну: 14 900 км²
Середньорічний стік 46,6 м³/сек
Притоки: Машат, Аксу, Сайрамсу, Боралдай, Бадам
Мапа
CMNS: Медіафайли у Вікісховищі

Ари́сь — річка на півдні Казахстану, в Туркестанській області, права притока Сирдар'ї. Довжина 378 км, площа басейну — 14 900 км². Джерела Арисі і її численних приток розташовані у горах Таласький Алатау і Каратау. Протікає в основному по рівнині.

Живлення снігово-дощове. Середня витрата води біля міста Арись 46,6 м³/сек. Найбільший стік у квітні, найменший — у серпні. Використовується для зрошення, у нижній течії для рисових чеків, тому часто до Сирдар'ї не дотікає.

Найбільші притоки — Машат, Аксу, Сайрамсу, Боралдай, Бадам, у долинах яких численні санаторії й будинку відпочинку, присвячені до джерел мінеральних вод.

Річкова система[ред. | ред. код]

  • Алмалисай (ліва)
  • Сулусай (ліва)
  • Теренсай (ліва)
  • Балакулан (права)
  • Жабагилису (ліва)
    • Курсай (права)
    • Саркирама (ліва)
    • Коксала (права)
    • Каскабулак (ліва)
    • Бетбулак (права)
    • Карасай (права)
    • Байдаксай (ліва)
      • Улькункоянди (лва)
    • Кіши-Коянди (ліва)
    • Байбараксай (права)
    • Жетімсай (ліва)
    • Калпесай (права)
    • Іргайли (ліва)
  • Кулан (права)
    • Абишева (ліва)
    • Сайсу (права)
    • Комишова Балка (права)
    • Шилікти (лва)
      • Узинбулак (права)
      • Терскейбулак (ліва)
  • Тасбулак (ліва)
  • Баликши (права)
  • Кокбулак (права)
    • Косалису (права твірна)
    • Шиліктісу (ліва твірна)
    • Капай (ліва)
    • Улькен-Кокбулак (ліва)
      • Бозторгай (права)
      • Нурбайсай (права)
    • Жиланджи (ліва)
      • Шауленбас (права)
  • Карагашти (права)
    • Тарозен (права твірна)
      • Нарманкулсай (ліва)
    • Кенозен (ліва твірна)
    • Кайиршакти (права)
      • Сариказах (права)
      • Карагашти (права)
      • Коктамди (ліва)
  • Курсай (права)
  • Караунгір (права)
  • Машат (ліва)
    • Іїрсу (права)
    • Карагашсай (права)
    • Даулбаба (права)
      • Тобилбулак (права твірна)
        • Туикбулак або Туйикбулак (ліва)
        • Улькен-Саримсаксай або Улкен-Саримсаксай (права)
    • Молбулак (ліва твірна)
      • Аюсай (ліва)
    • Кіїкбайсай (ліва)
    • Карагачева Балка (права)
    • Майбулак (права)
    • Кельте-Машат (права)

Література[ред. | ред. код]

  • Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. — Алматы : Мектеп, 2002. (казах.)
  • Географический энциклопедический словарь. Москва. «Советская энциклопедия». 1989. стор. 42(рос.)