Ян із Ґлоґова

Матеріал з Вікіпедії — вільної енциклопедії.
Перейти до навігації Перейти до пошуку
Ян із Ґлоґова
пол. Jan z Głogowa
Народився 1445[3][3][…]
Ґлоґув, Duchy of Głogówd[5]
Помер 11 лютого 1507(1507-02-11)[1][2]
Краків, Королівство Польське[5]
Країна  Республіка Польща
Діяльність математик, філософ, астроном, викладач університету, географ
Галузь математика, медицина і педагогіка
Alma mater Ягеллонський університет
Знання мов польська
Заклад Ягеллонський університет
Exercitium nove logice

Ян із Ґло́ґова, також відомий як Głogowczyk, Głogowita, Glogoviensis, Glogar, Gloger, нім. Йоганн фон Глогау, (нар. близько 1445 р. у Ґлоґові, пом. 11 лютого 1507, Краків) — польський астроном, математик і філософ, схоластик-томіст, представник природничо-наукового напряму арістотелізму, який сьогодні називається альбертизмом.

Біографія[ред. | ред. код]

Походив із заможної родини Шилінгів (Шеллінгів), але не вживав цього прізвища і підписувався Gloger або Głogowita. У 1468 році закінчив Краківський університет зі ступенем магістра і став викладачем. Майже 40 років він викладав латинську мову, арістотелівську філософію та астрономію. Він був автором підручників, найважливішими з яких є: Liber posteriorum analyticorum, Exercitium veteris artis, Questiones librorum de anima. Слухачем його лекцій був Микола Коперник.

Він помер від апоплексичного удару. Похований у костелі святого Флоріана у Кракові, де він був каноніком в останні роки свого життя.

В Ґлоґові на його честь названа площа Яна з Ґлоґова. На площі знаходиться меморіальна лава Яна з Ґлоґова[pl].

Праці[ред. | ред. код]

Найважливішими роботами Яна з Ґлоґова є:

  • De verificatione. In scientiam mortalium hominum introductiorum quae cuilibet homini ex celesti praesignatur circulo… anno… 1495 feliciter recollectum, рукопис Бібліотека Марчіана у Венеції, ref. L VIII 89 к. 261a−290b
  • Liber posteriorum analeticorum, Лейпциг 1499, друкарня В. де Монако
  • Exercitium nove logice, Краків(?) 1499; інші видання: Лейпциг 1499, друкарня В. де Монако; Краків 1511[6]
  • Exercitium super omnes tractatus parvorum logicalium Petri Hispani, Leipzig 1500, друкарня W. Steckel Monacensis[7]; вид. далі: Краків 1504, Страсбург 1517
  • (Exercitium veteris artis). Argumentum in librum Porfirii peripatetici isagogicum in kathegorias Aristotelis , Краків 1504, друкарня Й. Галлера[8], виб. далі: Краків 1516, Страсбург 1517
  • Questiones liborum de anima, Мец 1501, друкарня К. Гохфедера[9], вид. далі: Краків 1514; фрагмент передруковано: M. Wiszniewski Історія польської літератури, т. 3, Краків 1841, стор 268—271
  • Phisionomia hinc inde ex illustribus scriptoribus… recollecta, Краків 1518, друкарня H. Wietor (опубл. Р. Агрікола молодший)[10]
  • Notae in computum ecclesiasticae
  • Computus chirometralis[11]
  • Introductorium in tractatum sphaerae Johannis de Sacrobusto[12]
  • Introductorium astronomiae в ефемеридах[13]
  • Tractatus in judiciis astrorum
  • також — рукописи Ягайловицької бібліотеки No 1839—1840, 1963, 2089, 2173, 2453, 2491, 2493—2494, 2703 і 2855.

Міхал Урбановський наводить 3 обширні бібліографії праць Яна з Ґлоґова:

Примітки[ред. | ред. код]

  1. а б https://www.deutsche-biographie.de/sfz37685.html
  2. а б Internetowy Polski Słownik Biograficzny
  3. а б Swartz A. Open Library — 2007.
  4. Faceted Application of Subject Terminology
  5. а б Deutsche Nationalbibliothek Record #104130911 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  6. Exercicium noue logice seu libror[um] prio[rum] et elencho[rum] m[a]g[ist]ri Joannis de Glogouia / p[er] juniorib[us] recollectu[m] ac nouiter eme[n]datu[m], Cracouie, in studio Cracouiensi collecte, impe[n]sisq[ue] [...] Joannis Haller nouiter recognite ac impresse, 4 VI 1511 {{citation}}: Cite має пустий невідомий параметр: |inventor= (довідка)
  7. [1], Jan z Głogowa, "Exercitium super omnes tractatus Parvorum logicalium Petri Hispani, cum textu." 
  8. [2], Jan z Głogowa, "Argumentu[m] i[n] libru[m] Porphirij peripatetici ysagogicum in Kathegorias Arestotilis [...] Exercitium veteris artis." 
  9. [3], Jan z Głogowa, "Questiones libro[rum] de anima magistri Johannis versoris Ad impensas honesti viri et ciuis Cracouiensis d[omi]ni Johannis Haller p[er] magistru[m] Johan[n]em Glogowiensem alme vniuersitatis studij Cracouiense maioris collegij collegiatu[m] p[ro] iunior[um] in philosophie studijs institutio[n]e ad laudem dei feliciter resolute." 
  10. [4], Jan z Głogowa, "Phisinomia hincinde ex illustribus scriptoribus per [...] Joanne[m] Glogouiensem diligentissime recollecta [...]." 
  11. [5], Jan z Głogowa, "Computus chirometralis" 
  12. [6], Jan z Głogowa, "Introductorium co[m]pendiosum in Tractatum spere material[is] m[a]g[ist]ri Joa[n]nis de Sacrobusto, que[m] abbreuiauit ex Almagesti sapie[n]tis Ptholomei Claudij [...]" 
  13. [7], Jan z Głogowa, "Introductorium astronomie in ephemerides" 

Література[ред. | ред. код]

  • Szymon Starowolski: Starovolscius Scriptorum Polonicorum έκατοντάς (1627), s. 101.
  • Władysław Tatarkiewicz: Zarys dziejów filozofii w Polsce (seria: «Historia nauki polskiej w monografiach», t. XXXII), Kraków, Polska Akademia Umiejętności, 1948, s. 6-7.
  • Hieronim Szczegóła: Jan Głogowczyk, Katowice 1967.
  • Krystyna Krauze-Błachowicz: Jan z Głogowa i tradycja gramatyki spekulatywnej, Wydawnictwo Semper, Warszawa, 2004.
  • Janusz Dryl, Edward Gigilewicz, Artur Winiarczyk: Jan z Głogowa, Powszechna encyklopedia filozofii, t. 5: Ir-Ko, s. 215a-217a.
  • Bibliografia Literatury Polskiej — Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 196—197.

Примітки[ред. | ред. код]