Августин Томашевський

Матеріал з Вікіпедії — вільної енциклопедії.
Перейти до навігації Перейти до пошуку
о. Августин Томашевський ЧСВВ
Augustyn Tomaszewski
Основні відомості
Народження 1759(1759)
Мстислав, Вітебське воєводство, Велике князівство Литовське
Альма-матер: Грецька колегія святого Атанасія
Заклад: Вільнюський університет
Конфесія: Руська унійна церква
Смерть: 17 січня 1814(1814-01-17)
Вільно
Праці й досягнення
Рід діяльності: священник, педагог, бібліотекар, проповідник
Основні інтереси: догматичне богослов'я, біблістика, історія Церкви
Звання: професор
Ступінь: доктор богослов'я

Августин Томашевський (пол. Augustyn Tomaszewski; 1759, Мстислав, Вітебське воєводство — 17 січня 1814, Вільно) — церковний діяч, священник-василіянин, доктор богослов'я, педагог, професор догматичного богослов'я, Святого Письма та історії Церкви Головної Віленської школи і Віленського імператорського університету, перекладач, проповідник.

Життєпис[ред. | ред. код]

Народився 1759 року в Мстиславі[1][a] Вітебського воєводства[2] Великого князівства Литовського в шляхетській сім'ї Тимотея і Гелени Томашевських. Навчався в єзуїтських колегіях у Вітебську і Полоцьку: вивчав літературу, філософію, мови і математику. Вступив до Василіянського Чину на новіціат у Жировицький монастир. Вічні обіти склав 10 березня 1776 року в Битенському монастирі, маючи 16 років[2]. Продовжив навчання в Грецькій колегії святого Атанасія в Римі (вписаний 15 листопада 1781 року, а завершив студії 8 січня 1785 року) і завершив його докторатом з богослов'я. Під час студій в Римі 25 грудня 1784 року отримав священиче рукоположення[3].

У 1792 році отримав запрошення до Головної Віленської школи на професора богослов'я і Святого Письма і на цій посаді пробув до 1796 року. Працював професором догматичного богослов'я і Святого Письма впродовж цілого ректорства Почобута-Одляницького, натомість за ректорства Стройновського призначений бібліотекарем університетської бібліотеки. На кафедру догматичного богослов'я повернувся аж після реорганізації Головної школи в Імператорський університет у 1803 році. Викладав історію Церкви. Від 1808 року був членом ради Головної семінарії[2].

Августин Томашевський цілковито присвячувався праці в університеті, зокрема на богословському факультеті. Сумлінно ставився до підготовки лекцій, виховуючи богословів вільними від впливів галіканізму і феброніанізму. Знаний Томашевський був також як добрий проповідник, а на його приписах для проповідників, перекладених з французької мови, довгі роки навчалися білоруські церковні промовці. З історії Церкви нічого не опублікував, натомість його друковані трактати мають полемічний характер[2].

Помер 17 січня 1814 року у Вільні.

Публікації[ред. | ред. код]

Праці
  • «Dyssertacya o skutkach y korzyściach obiawioney od Boga ludziom nauki napisana przez X. Tomaszewskiego Bazyliana Professora Teol. w Akademii Wileńskiey y na publicznym teyże posiedzeniu czytana r. 1795» (Wilno: Druk. XX. Bazylianow, 1795)
  • «Rozprawa o niedostateczności filozofii pogan przed przyjściem Chrystusa Pana przeciw Filaretowi…» (Wilno: Druk. XX. Bazylianow, 1808) — переклад на французьку мову: De 1'insuffisance de la philosophie paienne avant la venue de J.C. contre Freret… traduit du polonais par M. l'abbe Harmand (Połock 1808)
Переклади
  • Compaing, Jean-Baptiste. «O świątobliwości i obowiązkach kapłanów xiąg troie…» (Wilno: Druk. XX. Bazylianów, 1782)
  • Gaichiès, Jean. «Przepisy dla kaznodziejów napisane po francusku przez… na polski język przetłumaczone przez…» (Wilno: Druk. Akademicka, 1799)
Проповіді
  • «Kazanie w dzień S. Kazimierza Krolewica Polskiego miane w kościele pod tytułem tegoż Swiętego w Wilnie r. 1795. przez Xiędza Augustyna Tomaszewskiego Bazyliana S. Teologii Doktora i Professora w Akademii Wileńskiey» (Wilno: Druk. XX. Bazylianów, 1795)
  • «Kazanie O Odpustach Miane Na Uroczystosc Zwaną Porciunkuła Czyli Panny Maryi Anielskiey w Kościele XX. Bernardynów w Wilnie Roku 1795. Przez Xiędza Augustyna Tomaszewskiego Bazyliana S. Teologii Doktora i Professora w Akademii Wileńskiey» (Wilno: Druk. XX. Bazylianów, 1795)
  • «Kazanie na uroczystość Przenayświętszey Troycy miane w Wilnie r. 1795. w kościele S. Tróycy przez Xiędza Augustyna Tomaszewskiego Bazyliana» (Wilno: Druk. XX. Bazylianów, 1795)
  • «Kazanie Miane w Dzien Pogrzebu S. P. Wielmozney Jeymc Pani Maryanny z Skorkow Olszewskiey Skarbnikowey Orszanskiey w Wilnie 1797. Decembra 14. Przez Xiędza Augustyna Tomaszewskiego Bazylianina, S. Teologii Doktora Y Teyze Publicznego Professora W Akademii Wilenskiey» (Wilno: Druk. XX. Bazylianów, 1797)
  • «Kazanie… w dzień pogrzebu śp. Ludwika Skumina Tyszkiewicza… dnia 23 czerwca roku 1808» (Wilno: Druk. XX. Bazylianów, 1808)
  • «Kazanie miane na uroczystość świętego Jana Kantego: w czasie otwarcia głównego Seminarium przy Imperatorskim Wileńskim Uniwersytecie obranego za Patrona Kleryków maiących się uczyć w témże Seminarium» (Wilno: Druk. XX. Bazylianów, 1808)
  • «Kazanie… w dzień pogrzebu Eleonory z Olszewskich Wołłowiczowej Ogińskiej…» (Wilno 1809)
  • «Kazanie… w kościele akademickim św. Jana, przy obchodzie żałobnego nabożeństwa za duszą śp… księdza Marcina Odlanickiego Poczobuta, doktora filozofii i teologii, prałata i dziekana smoleńskiego… 26 lutego 1810 roku» (Wilno 1810)

Зауваги[ред. | ред. код]

  1. «Tomašivskyj (Tomaszeski) Augustinus, OSBM, p. Timotheus, m. Helena, Lithuanus, Mscislavia...»

Примітки[ред. | ред. код]

  1. Dmytro Blažejovskyj. Ukrainian and Bielorussian students at the Pontifical Greek College of Rome // Analecta OSBM, vol. X. — Romae 1979. — P. 173.
  2. а б в г Ks. Kazimierz Gabryel, ks. Jan Wysocki. Tomaszewski Augustyn (1759—1814)… — S. 334.
  3. Dmytro Blažejovskyj. Byzantine Kyivan rite students… — P. 87.

Джерела[ред. | ред. код]

  • Dmytro Blažejovskyj. Byzantine Kyivan rite students in Pontifical Colleges, and Seminaries, Universities and Institutes of Central and Western Europe (1576—1983), AOSBM, Sectio I. — Vol. 43. — Rome 1984. — 366 p. (англ.)
  • Ks. Kazimierz Gabryel, ks. Jan Wysocki. Tomaszewski Augustyn (1759—1814) // Słownik polskich teologów katolickich, pod. red. ks. Hieronima Eug. Wyczawskiego OFM. — tom 4. — Warszawa 1983. — S. 334—335. (пол.)
  • Piotr Królikowski. Tomaszewski Augustyn OSBM // Encyklopedia Katolicka. — tom 19. — Lublin 2013. — S. 873—874. (пол.)

Посилання[ред. | ред. код]