Порай (герб)
| Порай | |
|---|---|
 | |
| Деталі | |
| Затверджений | 1386 (судові записи) |
| Нашоломник | біла троянда |
| Корона | шляхетська |
| Щит | іспанський |
| Використання | Загалом 589 родів[1] |
Порай (пол. Poraj), або Троя́нда (лат. Rosa) — герб шляхетський чеського походження. У червоному щиті срібна пятипелюсткова троянда.
Назва[ред. | ред. код]
- Порай (пол. Poraj)
- Ру́жа (пол. Róża) — польська назва.
- Ру́жиць (пол. Różyc)
- Ружиче (пол. Różycze)
- Стойце (пол. Stoice)
- Троя́нда (лат. Rosa) — латинська назва від гербової фігури.
- Бі́ла троя́нда (лат. Rosa Alba)— латинська назва від кольору гербової фігури.
- Одна́ троя́нда (лат. Una Rosa) — латинська назва від гербової фігури.
Опис[ред. | ред. код]
В червоному полі срібна троянда з п'ятьма пелюстками. В нашоломнику така ж сама троянда[2]. Намет щита червоний, підбитий сріблом.
Походження[ред. | ред. код]
Герб постав на зламі X століття й XI століття[3]. Традиція виводить назву герба від Порая — сина злічанського князя Славника та брата Святого Войтеха, предка цього роду в Польщі[3]. За легендами сини Славника мали в своїх гербах троянду, кожен різного кольору.
Дуже подібною є й чеська легенда про «Панів Ружи» (чеськ. Páni z Růže) з роду Вітковичів, від яких постали п'ять гілок роду з трояндою в гербі (панів з Градца, Крумлова, Рожмберка[cs], Ландштейна[cs] та Тршебоня, Стража[cs] й Усті[cs]).
У найдавніших документах — судових записах, датованих 1386 роком, назва герба згадується як Порай (Poraj), рідше Ружа (Róża) чи Ружиц (Różyc); у запису від 1590 року герб названий Стоіце (Stoice)[2].
Після Городельської унії 1413 року герб перейшов до литовської, білоруської, польської та української шляхти (його вживав боярин Микола Биліна, прийняв Михайло з Михайлова роду Ружиц, представники шляхтецького роду Лiтвицьких).
Герб використовувався багатьма видатними представниками, як митрополит Михайло Літвицький (1816-1858).[1]
Роди[ред. | ред. код]
- Alantowicz
- Ambroziewicz
- Ambrożewicz
- Antoszewski
- Augustynowicz
- Badowski
- Belimin
- Bernacki
- Biemacki
- Bieńkowski
- Biernacki
- Bierzgliński
- Biligin
- Bilimin
- Bilimowicz
- Bilmin
- Birgiałło
- Blęcki
- Boczowski
- Bodzanta
- Bogdański
- Boguchwał
- Boiński
- Bortkiewicz
- Borysewicz
- Borysiewicz
- Borysowicz
- Borysowski
- Boryszewski
- Boryszowski
- Borzyszewski
- Brużewicz
- Brzezieński
- Brzeziński
- Brzozowski
- Buczeński
- Budziński
- Bukowski
- Buszyński
- Bużeński
- Bylina
- Cantelli
- Cebrowski
- Chlebowski
- Chmielecki
- Chmielicki
- Chodcza
- Chodubski
- Cholewiński
- Chomentowski
- Chomętowski
- Chomicz
- Chomiński
- Chotecki
- Chraplewski
- Chrapowicki
- Chrapowski
- Chraszczewski
- Chraszewski
- Chrzanowski
- Chrząnowski
- Chrzonowski
- Chybowski
- Ciesielski
- Cieszkowski
- Czadowski
- Czapikowski
- Czasławsk
- Czesławski
- Czestek
- Czostkowski
- Dąbrowski
- Dembicki
- Dembowiecki
- Dębicki
- Dębnicki
- Długosz
- Dobrosołowski
- Dobrosułowski
- Dobrzechowski
- Dobrzela
- Dobrzelewski
- Dobrzelowski
- Dobrzyński
- Dombrowski
- Dominikowski
- Drachowski
- Druktejn
- Dulski
- Dworzysowski
- Dworzyszewski
- Dworzyszowski
- Eynik
- Gadamowicz
- Gajecki
- Galicki
- Garczyński
- Garkowski
- Garliniński
- Garliński
- Garmuchowski
- Garnisz
- Garnkowski
- Garnuchowski
- Garnysz
- Gawłowicki
- Gazuba
- Gedroic
- Gedroyć
- Gedruc
- Geżgowd
- Gidelski
- Gidzielski
- Gidziński
- Gierzyński
- Gierżod
- Gieżdowd
- Gładysz
- Głoskowski
- Głuch
- Gniewiecki
- Gniewięcki
- Goczałkowski
- Gogolewski
- Golemowski
- Gołembiowski
- Gołembowski
- Gołębiowski
- Gołębowski
- Gołuński
- Gorecki
- Gorski
- Goryński
- Go(ó)rzyński
- Gotkowski
- Goydymowicz
- Górecki
- Górski
- Górzeński
- Grejcz
- Grocholski
- Grochowicki
- Grodecki
- Grudziński
- Gruszczyński
- Grzybowski
- Halicki
- Harnysz
- Hickiewicz
- Hollak
- Imieliński
- Imielnicki
- Iskrzycki
- Iwanowski
- Izbieński
- Izbiński
- Izkrzycki
- Jaka
- Jakimowski
- Jakka
- Jaktorowski
- Jakubowski
- Jakusz
- Jamiołowski
- Jankowski
- Janowicz
- Jaraczewski
- Jaraczowski
- Jarczyński
- Jarocki
- Jaroskowski
- Jaroszkowski
- Jasieński
- Jastrzębowski
- Jaszeński
- Jelec
- Jemielski
- Jemiołowski
- Jeżewski
- Jeżowski
- Jurach
- Juracha
- Jurowski
- Juszkiewicz
- Kadłubek
- Kalski
- Kamieński
- Kandyba
- Kandzierzawski
- Karczewski
- Karczowski
- Karsza
- Karszewski
- Karsznicki
- Karśnicki
- Kaszliński
- Kaszowski
- Kaszuba
- Kaszyc
- Kaszyński
- Katerla
- Keszowski
- Kęsowski
- Kielpsz
- Klibako
- Kobielski
- Kodeński
- Kodrembski
- Kodrepski
- Kodrębski
- Kodź
- Konarzewski
- Konczewski
- Kontelli
- Kopec
- Kopeć
- Korbecki
- Korotkiewicz
- Koszczyc
- Koszczycz
- Koszyc
- Kościerski
- Kośmiderski
- Kotert
- Kotkowski
- Kozioróg
- Kozłowski
- Koźloróg
- Koźmiński
- Kożuchowski
- Krajewski
- Kremiński
- Krempski
- Krępski
- Krosiński
- Królikiewicz
- Królikowicz
- Królikowski
- Krulikowski
- Kruszyński
- Krzepicki
- Kuczewski
- Kuczowski
- Kumiewicz
- Kuncewicz
- Kunczewicz
- Kuniewicz
- Kuniński
- Kuńczewicz
- Kuparewicz
- Kupcewicz
- Kuprewicz
- Kurczewski
- Kurozwęcki
- Kurzewski
- Lalewicz
- Latkowski
- Legaczyński
- Leniek
- Ligocki
- Lipiński
- Lipnicki
- Lisowski
- Lissowski
- Litwicki
- Lodorowski
- Lściński
- Lubański
- Lubelczyk
- Lubieński
- Łagiewnicki
- Łatkowski
- Łątkowski
- Łyskowski
- Łyszkowski
- Mackiewicz
- Maćkiewicz
- Madejski
- Madeyski
- Majaczewski
- Majaczowski
- Makowski
- Malicki
- Malina
- Małdrzycki
- Małdrzyk
- Małyński
- Marszewski
- Marzelewski
- Meduski
- Męciński
- Męczyński
- Michałowski
- Mickiewicz
- Mieciecki
- Mierucki
- Mieruski
- Miezewicz
- Migdał
- Mikorski
- Miłoszewski
- Miłoszowski
- Miniszewski
- Mirucki
- Młyński
- Mniszek
- Mojaczewski
- Mokrski
- Montigajło
- Montygajło
- Motkowski
- Muławski
- Naborowski
- Nakielski
- Narbutowicz
- Nidomski
- Niechmierowski
- Niechmirowski
- Nieciecki
- Nieciński
- Niekmierowski
- Niemojewski
- Niemsta
- Nienadkiewicz
- Niesiecki
- Niesiołowski
- Niewiadomski
- Nieznański
- Nieżadkiewicz
- Niwski
- Nowicki
- Nyra
- Nyrtowt
- Ochoński
- Olsztyński
- Oratowski
- Ordychowski
- Pachowski
- Paciorek
- Paczorek
- Paluszycki
- Pałuski
- Pałuszycki
- Pampicki
- Pantoszewski
- Paszkiewicz
- Pauszycki
- Pawszycki
- Pągowski
- Perepeliński
- Pępecki
- Pępicki
- Piorunowski
- Piotrasz
- Piotrowski
- Piroski
- Pląskowski
- Plemiątski
- Plemiencki
- Plemięcki
- Plemiński
- Płaskowicki
- Płaskowiecki
- Płaszkiewicz
- Płoński
- Pochowski
- Podczaski
- Poddębski
- Podleski
- Podlewski
- Podłęski
- Podolski
- Pojedziewicz
- Pojodziewicz
- Polański
- Poleski
- Poraj
- Porajewski
- Porajowski
- Porajski
- Poraziński
- Porzeziński
- Potocki
- Prącewski
- Prątnicki
- Prokesz
- Przeborowski
- Przedborowski
- Przepiórkowski
- Przyborowski
- Przyłubski
- Przyłupski
- Przyrański
- Przysłupski
- Pstrokoński
(Пстроконські) - Pstrowski
- Pukień
- Pułaski
- Puławski
- Raczkowski
- Radost
- Radosz
- Radziński
- Radzyński
- Razniewski
- Rdzawski
- Rogaczowski
- Rogienicki
- Roginicki
- Romel
- Rosen
- Rosiński
- Rossen
- Rozembarski
- Rozemberg
- Rozenberk
- Rożański
- Rożecki
- Rożęcki
- Rożycki
- Rómel
- Róża
- Różański
- Różęcki
- Różyc
- Różycki
- Ruczewski
- Ruczkowski
- Ruczowski
- Rudnicki
- Rusen
- Rusiecki
- Ruszkowski
- Rużycki
- Rymgajło-Gażuba
- Rymgłaj
- Sadliński
- Samproch
- Sawrymowicz
- Sawrynowicz
- Sąchocki
- Setbeg
- Siekierski
- Siekierzecki
- Sielecki
- Siestrzewitowski
- Sipowicz
- Siwko
- Siwkowicz
- Skalski
- Skotnicki
- Skrzetuski
- Skrzetuszewski
- Skwaroszewski
- Skwiroszewski
- Skwyroszewski
- Sławuta
- Sobiekórski
- Sobiekurski
- Sobiesierski
- Sochocki
- Sokołowski
- Solnica
- Solski
- Sośnicki
- Sroma
- Sromocki
- Sromowski
- Stanclewicz
- Stanclewski
- Stanisławowicz
- Strawiński
- Strzałkowski
- Strzełkowski
- Strzeżewski
- Strzyżowski
- Stypałkowski
- Suchecki
- Suchocki
- Suchożebrski
- Suchy
- Sulikowski
- Suliński
- Sulski
- Surwiłło
- Swinarski
- Szatkowski
- Szczerbic
- Szczerbicz
- Szewczycki
- Szlachciński
- Sztrzyżowski
- Szuliński
- Szychucki
- Szychutski
- Ścisławski
- Świechowski
- Świerzyński
- Świeżyński
- Świnarski
- Świniarski
- Świrzyński
- Świżyński
- Tłoszkiewicz
- Tomuski
- Tryniski
- Tryniszewski
- Trzebiński
- Tymiński
- Tyniecki
- Użuliński
- Wawrzecki
- Wazenberg
- Wągrzycki
- Weiss
- Werner
- Weyss
- Wezenberg
- Węgierski
- Węgrzycki
- Wielewiejski
- Wielowiejski
- Wielowieyski
- Wilczyński
- Wielwicki
- Wierzchowski
- Wiesczyciorowski
- Wieszczycierowski
- Wieszczyciorowski
- Więckowski
- Wilczek
- Wilczyński
- Wiliczko
- Wilkowski
- Witkiewicz
- Witkowski
- Witowski
- Witwicki
- Wodoradzki
- Wodzianowski
- Wodzijowski
- Wodzinowski
- Wodzyński
- Wojnowicz
- Wojnowski
- Wojtkuński
- Woszczerowicz
- Wrzesieński
- Wrzesiński
- Wybraniec
- Wybranowski
- Wydrychiewicz
- Zadzarowski
- Zagajewski
- Zakrzeński
- Zakrzewski
- Zakrzyński
- Zaksiński
- Zakszeński
- Zakszyński
- Zaliński
- Zaliwski
- Zamojski
- Zamoszczcki
- Zamoyski
- Zawadyński
- Zawisza
- Zbierski
- Zbłotnicki
- Zbrożek
- Zdiarski
- Zdzarowski
- Zdzenicki
- Zdzęnicki
- Zdzichowski
- Zdżarowski
- Zdżarski
- Zgierski
- Złobnicki
- Złotnicki
- Znenius
- Zwanowski
- Zyrnicki
- Żabiński
- Żaleński
- Żarnowski
- Żdżarowski
- Żernicki
- Żłobicki
- Żłobnicki
- Żołądziowski
- Żołędziewski
- Żołędziowski
- Żołobiecki
- Żydowski
- Żyrnicki
Відміни[ред. | ред. код]
Родові герби[ред. | ред. код]
Відома велика кількість відмін родових гербів, побудованих на основі герба Порай[4]. Зокрема:
-
![Бегачевич[pl] (Biegaczewicz)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Biegaczewicz_POL_COA.svg/106px-Biegaczewicz_POL_COA.svg.png)
-
![Карчевський[pl] (Karczewski)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/POL_COA_Karczewski.svg/128px-POL_COA_Karczewski.svg.png)
Карчевський[pl] (Karczewski) -
![Кжепіцький[pl] (Krzepicki)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/POL_COA_Krzepicki.svg/124px-POL_COA_Krzepicki.svg.png)
Кжепіцький[pl] (Krzepicki) -
![Круліковський[pl] (Królikowski)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/POL_COA_Kr%C3%B3likowski.svg/130px-POL_COA_Kr%C3%B3likowski.svg.png)
Круліковський[pl] (Królikowski) -
![Пажонтка[pl] (Pażątka)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/POL_COA_Pa%C5%BC%C4%85tka.svg/114px-POL_COA_Pa%C5%BC%C4%85tka.svg.png)
-
Порай-Ясеньчик (Poraj-Jasieńczyk)
![Бегачевич[pl] (Biegaczewicz)](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Biegaczewicz_POL_COA.svg)
![Карчевський[pl] (Karczewski)](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_COA_Karczewski.svg)
![Кжепіцький[pl] (Krzepicki)](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_COA_Krzepicki.svg)
![Круліковський[pl] (Królikowski)](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_COA_Kr%C3%B3likowski.svg)
![Пажонтка[pl] (Pażątka)](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_COA_Pa%C5%BC%C4%85tka.svg)
Герби адміністративно-територіальних одиниць[ред. | ред. код]
Чехія[ред. | ред. код]
Троянда з п'ятьма пелюстками — елемент герба Порай, зображена на сучасних гербах головних міст, пов'язаних з родом Вітковичів:
![Рожмберк-над-Влтавою[cs]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ro%C5%BEmberk_znak.gif)
![Сезімово-Усті[cs]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Coa_Czech_Town_Sezimovo_%C3%9Ast%C3%AD.svg)
Польща[ред. | ред. код]
![Фордон (дільниця Бидгощі)[pl]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_Fordon_(dzielnica_Bydgoszczy)_COA.svg)
Примітки[ред. | ред. код]
- ↑ Герб Порай та список родів // Gajl T., Milewski L. «Herbarz Polski» (пол.)
- ↑ а б Juliusz Ostrowski «Księga herbowa rodów polskich», cz. 1. — Warszawa, 1897. — str. 465, 466 (пол.) — зображення
Juliusz Ostrowski «Księga herbowa rodów polskich», cz. 2. — Warszawa, 1897-1906. — str. 276, 277 (пол.) — опис - ↑ а б Bartosz Paprocki «Herby rycerstwa polskiego». — Kraków, 1858. — str. 456-458 (пол.)
- ↑ Teodor Chrząński «Tablice odmian herbowych Chrząńskiego : tablice». — Poznań, Warszawa, 1909. — Tabl. XXIV (пол.)
Посилання[ред. | ред. код]
- Simone Okolski «Orbis Polonus», tom 2. — Kraków, 1641. — p. 634-645 (лат.)
- Kasper Nieciescki «Herbarz polski», tom VII. — Lipsk, 1841. — str. 388-421 (пол.)
- Польські та пов'язані з Польщею гербовники: Herbarze-1, Herbarze-2 (пол.)
- Герб Порай та його носії. Герби білоруської шляхти. Процитовано 27 липня 2023.
- Гербовник білоруської шляхти. Процитовано 27 липня 2023.
| ||||||||